top of page
Foto van schrijverSimone Cieraad

Inclusief onderwijs: tips en trucs

Inclusief onderwijs kan een uitdagend zijn om te implementeren, vanwege de diverse reeks aan talenten en beperkingen waar je mee te maken krijgen in de groep. Bijvoorbeeld, als het gaat om het onderwijzen aan kinderen met aandachtstekortstoornis met hyperactiviteit (ADHD) of een stoornis in het autismespectrum (ASD), of kinderen uit verschillende culturen is het essentieel om te begrijpen, dat zij mogelijk een andere aanpak nodig hebben dan hun leeftijdsgenoten.


Inclusief onderwijs
Inclusief onderwijs

Deze kinderen hebben vaak moeite met concentreren en het verwerken van informatie, waardoor het voor hun moeilijker kan zijn om lessen te begrijpen en te onthouden. Het vinden van een balans bij het aanleren van nieuwe vaardigheden bij zoveel verschillen in de groep is een uitdaging.


Door een specifieke benadering te kiezen bij het lesgeven, kun je een inclusieve leeromgeving creëren, die alle kinderen helpt gedijen. Een praktische aanpak is het opnemen van beweging leren. Logisch want kinderen vinden van nature spelen en lichamelijke activiteit leuk om te doen. Door leren te combineren met beweging, kun je als onderwijzer meerdere doelen tegelijkertijd bereiken.


Het is aangetoond dat actief leren tijdens lessen voordelen heeft voor neurodiverse kinderen. Deze benadering helpt de betrokkenheid te vergroten, verschillende leerstijlen te accommoderen, individuele behoeften te ondersteunen en een positieve en inclusieve leeromgeving te bevorderen. Door lesmethoden aan te passen en actieve en praktische elementen op te nemen, doe je een aanzienlijk bijdragen aan het succes en welzijn van neurodiverse kinderen.


Ondanks dat het opnemen van interactieve methoden in het les een plezierige ervaring is voor zowel leraar als kinderen, brengt het uitdagingen met zich mee. Vooral voor kinderen die nog moeten wennen aan deze manier van leren. In eerste instantie kunnen sommige kinderen het overweldigend vinden en hulp nodig hebben om het tempo van de lessen bij te houden. Daarom is het creëren van een veilige leeromgeving, waarin kinderen zich comfortabel en zelfverzekerd voelen essentieel. Om dit te bereiken, zijn er een paar punten, die je in gedachten kan houden.


Inclusief onderwijs: tips en trucs

Duidelijke Communicatie

Verschaf duidelijke en ongecompliceerde communicatie met het kind, waarbij de focus ligt op specifieke gedragingen en de context waarin ze gepast zijn. Gebruik eenvoudige taal en visuele ondersteuning, zoals pictogrammen of gebaren om de boodschap te versterken.


Pictogrammen zijn bijzonder nuttig om verschillende redenen:


Pictogrammen
Pictogrammen


  • Visuele Representatie: Pictogrammen gebruiken afbeeldingen of symbolen om concepten of handelingen voor te stellen, waarbij informatie visueel wordt weergegeven. Dit kan vooral gunstig zijn voor leerlingen met sterke visuele leerstijlen of moeite hebben met het verwerken van verbale informatie.

  • Vereenvoudigt Communicatie: Pictogrammen vereenvoudigen communicatie door complexe informatie om te zetten in gemakkelijk te begrijpen visuele elementen. Dit kan kinderen helpen die moeite hebben met het begrijpen van complexe taal.

  • Consistent en Voorspelbaar: Pictogrammen bieden een consistente en voorspelbare manier om informatie over te brengen. Deze consistentie kan leerlingen geruststellen die baat hebben bij routine en duidelijke verwachtingen.

  • Begrijpelijkheid: Pictogrammen zijn vaak universeel herkenbare symbolen, waardoor ze toegankelijk zijn in verschillende talen en culturen. Dit kan voordelig zijn voor kinderen die uitdagingen ondervinden bij taalverwerking.

  • Ondersteunt Geheugen en Herinnering: Visuele hulpmiddelen, zoals pictogrammen, kunnen geheugen en herinnering verbeteren. Leerlingen kunnen baat hebben bij de visuele versterking van concepten, wat hen helpt informatie effectiever te onthouden.

  • Faciliteert Onafhankelijkheid: Pictogrammen kunnen kinderen in staat stellen zelfstandiger te worden in hun leren en dagelijkse activiteiten. De visuele aanwijzingen stellen hen in staat instructies autonomer te begrijpen en op te volgen.

  • Vermindert Angst: Bij sommige kinderen kunnen verbale of schriftelijke instructies angst veroorzaken. Pictogrammen bieden een niet-bedreigende en concrete manier om informatie te presenteren, wat mogelijk angst in verband met leertaken kan verminderen.

  • Bevordert Betrokkenheid: Visuele stimuli kunnen betrokkenheid stimuleren en de aandacht van leerlingen vasthouden. Pictogrammen kunnen het leren leuker maken voor kinderen, wat positieve associaties met het leerproces bevordert.

  • Aanpassing aan Individuele Behoeften: Pictogrammen kunnen worden aangepast aan de specifieke behoeften en voorkeuren van individuele leerlingen. Deze flexibiliteit stelt opvoeders in staat visuele materialen af te stemmen op de leerstijlen en voorkeuren van kinderen.

  • Faciliteert Sociale Interactie: Pictogrammen kunnen ook worden gebruikt om sociale communicatie te ondersteunen. Voor kinderen die uitdagingen ervaren in sociale interacties, kunnen visuele aanwijzingen helpen bij het begrijpen en uiten van sociale signalen.


Modelgedrag

Doe het gewenste gedrag voor en benadruk het belang ervan in verschillende situaties. Kinderen leren vaak door observatie, dus laat zien hoe je je gedrag aanpast aan verschillende omstandigheden.

Hoewel er waarde is in ervaringsgericht leren, biedt het actief tonen van het juiste gedrag aan kinderen talrijke voordelen, bijvoorbeeld:

  • efficiëntie,

  • het vestigen van duidelijke verwachtingen,

  • het leggen van een basis voor positief gedrag,

  • het bevorderen van veiligheid, en

  • het vergemakkelijken van effectief sociaal leren.


Het combineren van beide benaderingen – ruimte geven voor exploratie en tegelijkertijd actief het juiste gedrag laten zien – kan een goede aanpak bieden voor de ontwikkeling van het kind.


Sociale verhalen

Gebruik sociale of visuele verhalen om kinderen te helpen begrijpen wat ongepast gedrag is. Leg duidelijk uit wat wel en niet acceptabel is in verschillende situaties. Aangevuld door het rollenspel is dit een krachtige tool om het kind te laten voelen hoe het is als je bepaald gedrag laat zien.


Rollenspel

Een geweldige manier om kinderen te helpen empathie te ontwikkelen en te begrijpen hoe hun gedrag anderen kan beïnvloeden, is door hen aan te moedigen rollenspellen te spelen. Door zich onder te dompelen in verschillende situaties en het juiste gedrag te oefenen, kunnen kinderen waardevolle inzichten verwerven over hoe ze op een respectvolle, medelevende en verantwoordelijke manier met anderen kunnen omgaan.

Deze spellen kunnen kinderen helpen effectief te communiceren, problemen op te lossen en samen te werken.


Over het algemeen kunnen rollenspellen een leuke en boeiende manier zijn om kinderen essentiële levensvaardigheden bij te brengen, die hen van dienst zullen zijn naarmate ze groeien en met anderen omgaan in de wereld om hen heen.


Beloningssysteem

Maak gebruik van een beloningssysteem om positief gedrag te versterken. Beloon het kind wanneer het zich bewust aanpast aan de situatie en het gewenste gedrag laat zien. Dit kan hen motiveren en aanmoedigen om hun gedrag te veranderen.


Herhaling en consistentie

Het ontwikkelen van het vermogen om je gedrag te reguleren is een geleidelijk proces dat aanzienlijke veel tijd, herhaling en consistentie vereist. Je kunt het begrip van het reguleren van het gedrag in verschillende situaties versterken door vaak te oefenen en feedback te geven. Na verloop van tijd wordt het kind bedrevener in het beheren van zijn gedachten, emoties en acties, wat helpt effectiever om te gaan met uitdagingen in het leven.


Individuele ondersteuning

Bied individuele ondersteuning aan het kind, rekening houdend met zijn specifieke mogelijkheden en beperkingen. Pas de aanpak aan aan van de behoeften en leerstijl van het kind.


Hier zijn twee eenvoudige actieve leeroefeningen die in je les kunnen worden opgenomen:


  1. Interactief Vertellen:


Doel: Communicatie- en sociale interactievaardigheden verbeteren.


Instructies: Kies een kort en relevant verhaal of scenario voor de les. Gebruik visuele hulpmiddelen, zoals foto's of eenvoudige attributen, om belangrijke elementen van het verhaal voor te stellen. Begin het verhaal te vertellen terwijl je de kinderen actief betrekt.


Pauzeer op specifieke momenten en moedig de kinderen aan om bij te dragen door hun eigen ideeën toe te voegen, keuzes te maken voor de personages of zinnen af te maken. Gebruik open vragen om discussie en creativiteit te bevorderen. Sta sensorische ervaringen toe, zoals het aanraken van attributen of het naspelen van delen van het verhaal.


Voordelen: Bevordert betrokkenheid en participatie. Ontwikkelt communicatie- en taalvaardigheden. Moedigt samenwerking en sociale interactie aan. Biedt ruimte voor individuele expressie en creativiteit.


2. Sensorische Verkenning Stations:


Doel: Verschillende zintuiglijke voorkeuren bedienen en praktisch leren bevorderen.


Instructies: Creeer verschillende sensorische verkenning plaatsen in de klas. Elk station richt zich op een specifieke zintuiglijke ervaring (bijvoorbeeld aanraking, zicht, geluid, geur). Gebruik hierbij textiel met textuur, geurende voorwerpen of sensorische bakken met verschillende items.


Laat de kinderen rouleren langs deze plekken, zodat ze kunnen experimenteren en interacteren met de materialen. Ze mogen beschrijven wat ze voelen, ruiken en zien. Moedig beschrijvende taal aan door vragen te stellen over de zintuiglijke ervaringen.


Voordelen: Het spreekt diverse sensorische behoeften aan. Het ondersteunt praktisch leren. Het verbetert beschrijvende taalvaardigheden en biedt ruimte voor geïndividualiseerd en zelfgestuurd leren.


Je kan deze oefeningen naar behoefte en voorkeuren van de kinderen in je klas. Pas het niveau van zintuiglijke input aan, bied extra ondersteuning indien nodig, en vier de unieke bijdragen van elk kind tijdens deze actieve leerervaringen.


Ook deze week hebben we weer oefeningen voor je klaar staan op de gratis pagina van onze website. Klikt hier om lid te worden (ook dat is gratis)





60 weergaven0 opmerkingen

Comments


bottom of page